I to ostro: podatek dochodowy ma obecnie tylko jeden szesnastoprocentowy klucz. Dodajmy do tego ulgę podatkową na dzieci, o której wcześniej pisałem, i widać, że styczniowe pensje będą wyraźnie wyższe.

Tak na marginesie, ciekawe jest jak słabo komunikuje to rząd. Publiczny dyskurs dominują inne termaty – ustawa medialna, quasi-nacjonalizacja OFE czy też nadzwyczajne podatki nałożone na wybrane sektory gospodarki. Nie udało się też jak dotąd rządowi przebić z tym przekazem do opinii publicznej za granicą, a przecież obniżono też podatek dla firm.

Ale nie o tym chciałem. Tylko o tym, że dostajemy właśnie więcej pieniędzy ale nie bardzo potrafię się tym cieszyć. Z dwóch zresztą powodów.

Pierwszy to to, że tak już było i źle się potem skończyło. Premier Medgyessy, dotrzymując obietnicy wyborczej, podniósł budżetówce pensje o 50% po wyborach w 2002 roku. Sfinansował to zadłużając kraj, co spowodowało parę lat później katastrofę gospodarczą, z której dotąd nie udało się wyleźć.

Cztery lata później Gyurcsány obniżył VAT przed samymi wyborami w 2006 roku, żeby udowodnić jak świetna jest sytuacja gospodarcza kraju. Parę miesięcy później zaczęło się, pod zresztą jego przewodem, zaciskanie pasa.

Wiem, że nie ma prostych analogii. Fidesz przekonuje, że napływ pieniędzy rozbudzi popyt wewnętrzny i gospodarka odpali. Ponadto wtórna dystrybucja jest na Węgrzech na tak wysokim poziomie, że trzeba coś zacząć z tym robić (mają tu dużo racji). Ale niepokój zostaje.

Jak załatać jednak powstałą dziurę w budżecie? Wiadomo, że kraje, które próbowały uciec przed kryzysem rozdając pieniądze mają teraz koszmarny problem z zadłużeniem.

Nie Fidesz. Wzrostu zadłużenia – na razie przynajmniej – nie będzie bo dziurę zatka się przejmowanym właśnie majątkiem OFE, na jakiś czas na pewno wystarcza. I to jest właśnie druga przyczyna mojego niepokoju.

W tym miesiącu dostałem od mojego OFE informację ile pieniędzy
zgromadziło mi się tam na koncie. Tę sumę chce teraz przejąć państwo.

Bo Fidesz jedną ręką daje a drugą odbiera. Zmusza nas do przejadania przyszłości. I tak trudno się cieszyć tymi dodatkowymi pieniędzmi.

No i okazało, że na Węgrzech nie ma potrzeby oszczędzać pieniędzy w budżecie. Najwyraźniej jest dobrze a kryzysu nie ma. Skąd ten wniosek? Dostałem właśnie w pracy do wypełnienia papier odnośnie ulg podatkowych na dziecko właśnie tutaj wprowadzonych. A z niego wynika, że państwo wspomaga posiadaczy dzieci przy czym – uwaga – im są bogatsi tym bardziej. Na wspieranie zamożnych pieniędzy jest dość.

Żeby było jasne, popieram wsparcie udzielane posiadaczom dzieci. Za bezsensowne uważam jednak hojne wspieranie przez państwo bogatych podczas gdy biedniejszym daje ono mniej.

Jak to działa: od każdego dziecka przysługuje pokaźna, rosnąca progresywnie, ulga podatkowa. Od pierwszego i drugiego 62 500 forintów (874 złote), od trzeciego i kolejnych 206 250 forintów (2 884 złote) miesięcznie. Sporo? Sporo, bo przeciętna zapłata to 218 900 forintów (w Budapeszcie 272 000).

Policzmy zatem: weźmy trzydzietną rodzinę gdzie oboje rodziców pracuje otrzymując średnią zapłatę, w sumie 437 800 forintów. Ulga podatkowa wyniesie 331 250, czyli podatek zapłacą od różnicy wynoszącej 106 550.

Jak łatwo zauważyć średnie dochody nie wystarczą już by w pełni wykorzystać ulgę podatkową przy czwórce dzieci – a w takich wypadkach często już jeden z rodziców nie pracuje. Na to potrzeba już wyższych dochodów.

Patrząc w drugą stronę, przy dochodach niższych niż przeciętne może być niemożliwym pełne wykorzystanie ulgi podatkowej już przy trójce czy dwójce dzieci. Z ulgi natomiast skorzystają bez ograniczeń osoby dobrze zarabiające.

Konkluzja – państwo rozdzielając pieniądze podatników faworyzuje bogatych wobec biednych. To dość osobliwa polityka społeczna choć wpisująca się w ogólną retorykę Fidesz wspierania klasy średniej.

Dodać warto, że nie jest to jedyny przykład takiego podejścia w węgierskiej polityce socjalnej. Moim ulubionym przykładem jest subsydiowanie cen gazu. Zamożny posiadacz sporej willi opalający ją do przyjemnej temperatury, powiedzmy, 23 stopni w dużo większym stopniu korzysta z pomocy państwa niż biedna staruszka marznąca w swoim niewielkim mieszkanku o temperaturze 17 stopni.

Warto o tych wszystkich idiotyzmach pamiętać kiedy pojawiają się różne pomysły co robić z deficytem budżetowym.