Dziś dowiedziałem się o istnieniu węgierskiego odpowiednika limeryków, moskalików, lepiejów i innych niepoważnych zabaw literackich czyli eszperente.

Zasada tworzenia eszperente jest prosta: w słowach z samogłosek może występować wyłącznie e, i to tylko krótkie e, długie (é) nie jest dopuszczalne. Eszperente może być ale na ogół nie jest wierszem, co ułatwia szerokim masom włączenie się w jego tworzenie. Eszperente często przyjmuje formę definicji. W internecie masa funcjonuje masa stron i forów poświęconych eszperente co daje pojęcie o popularności zjawiska.

Podobno twórcą eszperente był Sándor Petőfi, który w wierszu pt. Tisza napisał linijkę Mely nyelv merne versenyezni véled? (Który język śmiałby się z tobą mierzyć?) Sama nazwa pochodzić ma od Frigyesa Karinthyego, przetworzył on słowo esperanto.

Oto, dla znających węgierski, parę przykładów – proszę docenić zgrabność parafrazy czy też w przypadku słowa mozi (kino), wytrwałość autora w tworzeniu formalnie poprawnej a przy tym jakże długiej definicji.

Boci, boci tarka: Tehenek gyermeke, tehenek gyermeke fekete pettyekkel tele, sem szerve, mellyel zengzeteket felvegyen, sem szerve, mellyel legyeket elhessegessen…

Humor – Elme nedve

Mozi – Egy hely tele termekkel, s e termekben fenekeknek teremtett helyekkel. Jegyet veszel, mellyel beengednek, helyedet megkeresed, s letelepszel. Kedvesed melletted, feje tenyeredben, s beceneveket rebegtek. Egy leplet lestek, melyen emberek jelennek meg (persze nem elvenek, mert ezek felvett jelenetek), s feleselnek, szeretkeznek, verekednek. Nem egyszer megnevettetnek, de lehetnek kegyetlenek, s megrettenthetnek. Egyes esetekben emberek mellett, esetleg helyett rengeteg beste szerepel, s csepp gyermekeknek kedvence egy sereg szerzet, melyeket meglett emberek festettek, szellemes, kedves lelket lehelve nem egybe. Jelenleg rengetegen nem mennek el e helyre. Ehelyett tekercseket vesznek, s ezeket egy fekete szerkezettel leperegtetve lelnek kedvet e jelenetekben. 

Na koniec perełka: hymn węgierski przepisany na eszperente.

 

Draskóczy Balázs

NEMZETËM ZËNGZETE          

Nemzetëmet në vesd el,                                      

Egek Fejëdelme;   

segëdelmezd kezeddel      

seregëkkel szëmben.          

Ezërszër lëtt mëgvetëtt,    

de szeretve lëhet,   

elszenvedte e nemzet        

jelënt mëg ëgyebet.           

 

Kölcsey Ferenc

HIMNUSZ

Isten, áldd mëg a magyart

Jó kedvvel, bőséggel,

Nyújts fëléje védő kart,

Ha küzd ellenséggel;

Bal sors akit régën tép,

Hozz rá víg esztendőt,

Mëgbünhödte már e nép

A multat s jövendőt!

 

To rzecz jasna tylko pierwsza zwrotka, całość można znaleźć na przykład tu.

Zamierzam napisać na ten temat artykuł w polskiej wikipedii, eszperente na to w pełni zasługuje.