Római part to po polsku wybrzeże Rzymskie czyli odcinek brzegu Dunaju w północnej Budzie nazwany tak od pobliskiego osiedla rzymskiego Acquincum. W Budapeszcie to ostatni nieuregulowany (czytaj: niezabetonowany) odcinek rzeki gdzie mieszczą się kluby wioślarskie, nabrzeżne bary z langoszami, tradycyjnym smażonym morszczukiem oraz piwem, ścieżka rowerowa prowdząca do Szentendre a także malownicza romkocsma Fellini. To unikalne w swoim klimacie jest dość popularne wśród budapeszteńczyków.

Nad Római wisi miecz Damoklesa w postaci planu zbudowania tam mobilnego wału przeciwpowodziowego. Ten tajemniczy termin oznacza sieć słupów betonowych, pomiędzy które w razie powodzi wstawia się płyty metalowe. Zbudowanie tej struktury łączy się z umocnieniem gruntu czyli praktycznie rzecz biorąc zabetonowaniem sporej przestrzeni na brzegu a przedtem wycięciem rosnących tam drzew. Plan popiera burmistrz István Tarlós a sprzeciwia się mu szereg organizacji społecznych i lokalnych inicjatyw. Dzisiaj zorganizowały one demonstrację w obronie wybrzeża. Powodem jest zbliżające się głosowanie nad planem w samorządzie miasta.

Demonstracja miała miejsce na placu Madácha. Mimo, że zebrało się kilkasest osób czyli zdawałoby się, że nie tak wiele to jednak wyczuwało się siłę inicjatywy. Greenpeace zapewnił profesjonalną organizację, na demonstracji rozdawano drugi już numer bezpłantnej gazety Helló Római, Lángos vagy beton (Langos czy beton) wydanej w nakładzie 15 tysięcy (!) egzemplarzy, pomyślano o przekazie wizualnym tradycyjnie już zachęcając uczestników do przychodzenia w niebieskich ubraniach i machania niebieskimi chustkami, zdjęcia zebranych robiono z dźwigu.

machający tłum, w tle dźwig

prowadzący demonstrację aktywista Greenpeace-u, w tle transparent „Ochrony przeciwpowodziowej bez niszczenia środowiska”

stoisko gdzie można dostać gazetę, zapisać się na listę adresową czy też dokonać wpłaty na koszty kampanii

czytelniczka Helló Római

Parę przemówień jeśli nawet nie charyzmatycznych było bardzo rzetelnych.

Socjolog miast Iván Tocsis rozpoczął szeregiem przykładów skutecznych protestów społecznych, które zmieniły decyzje władz dotyczących kwestii środowiskowych w szeregukrajów europejskich. Podkreślił brak jakichkolwiek konsultacji obecnego planu Tarlósa: burmistrz próbuje przepchać swoją konsekwencję nie zważając na to co uważają mieszkańcy, ani nawet na to co jest tańszym czy lepszym rozwiązaniem. To nie jest kwestia techniczna ale polityczna i jak najbardziej mamy prawo zajmować w jej sprawie stanowisko, zwrócił uwagę Tocsis. Według niego jedynym beneficjentem budowy mobilnego wału przeciwpowodziowego jest lobby deweloperskie, który tylko czeka aż szereg działek nad samym Dunajem uzyska ochronę przed powodzią (obecnie może ona wyglądać tak). Podkreślił, że protestujący nie są przeciwko samego wałowi ale jego lokalizacji: umieszczenie go na równoległych do rzeki ulicach Nánási i Királyok ma o wiele więcej sensu.

Iván Tocsis, warto zwrócić uwagę na mikrofony niewielkich opozycyjnach stacji telewizyjnych: telewizja państwowa, jak i zresztą większe stacje komercyjne, nie przybyły na demonstrację

Mocne przemówienie wygłosił András Lányi, filozof, pisarz i reżyser, w dawnych czasach dysydent. Zwrócił uwagę, że początkiem końca socjalizmu na Węgrzech były protesty przeciwko budowie zapory w zakolu Dunaju, w co zresztą był zaangażowany, tak więc problemy ekologiczne potrafią prowadzić do upadku reżimu. W związku ze zbliżającymi się wyborami (przyszły rok) przypomniał by nie głosować na polityków, którzy stoją za szkodliwymi dla środowiska decyzjami, których ludzie nie popierają.

András Lányi

***

To nie pierwszy protest w obronie Római. Pisałem kiedyś o demonstracji na samym wybrzeżu. Poprzednia demonstracja miała miejsce w marcu niedaleko urzędu burmistrzowskiego. Nie dałem rady o niej napisać, załączam teraz chociaż parę zdjęć.

drzewa na Római, wał na ulicy Nánási!

wtedy po raz pierwszy spotkałem się z powiewaniem niebieskimi chustami oraz niebieskimi ubraniami

wspólna sprawa: aktywistka broniąca parku Városliget teraz wspierająca sprawę Római

grupa mieszkańców bezpośredniej okolicy Római, zupełni normalsi, w czasie przemówienia

na lewo widać jak wygląda Római obecnie, jak będzie wyglądać w przyszłości nie wiemy