Na ten temat zamieściłem już wcześniej post na blogu, obecnie publikuję rozszerzony tekst, który ukazał się w ostatnim numerze Polonii Węgierskiej.

***

Z tym pytaniem spotykam się, zapewne, nie tylko ja, dość regularnie, tym niemniej trudno dać na nie precyzyjną odpowiedź.

Problemem jest to, że mowa jest o kilku grupach: od lat mieszkających tu na stałe, posiadających obywatelstwo węgierskie osobach, o ludziach, którzy przyjechali tu służbowo, niejednokrotnie z rodzinami, dla których Węgry to tylko przystanek w międzynarodowej karierze, o przebywających tu na określony okres studentach czy też wreszcie ludziach, którzy przybywszy tu „na chwilę”, na przykład do pracy w call centerze, zostali jednak nieco dłużej. Są też osoby deklarujące się jako Polacy choć z pochodzenia Węgrzy, którzy choć nie zawsze znają język polski to jednak, zwykle przez związki rodzinne, z polskością się identyfikują.

Całkowitą liczbę można szacować śledząc uczestnictwo w polskich wydarzeniach kulturalnych, religijnych, WOŚP-ie, wyborach do samorządów mniejszościowych czy też internetowych forach, pomocne mogą być dane o osobach z obywatelstwem polskim ale pozwala to najwyżej na ostrożną próbę określenia rzędu wielkości.

W obiegu potocznym mówi się zwykle o grupie dziesięciu-piętnastu tysięcy, na przykład węgierska wikipedia w artykule Magyarországi lengyelek wspomina szacunkową liczbę 10-12 tysięcy Polaków.

Do utworzenia grafiki użyto logo z Seeklogo CC BY 4.0 Deed, Attribution 4.0 International

Z pomocą przyszedł zeszłoroczny spis powszechny. Jego dane pretendują do kompletności i dokładności ponieważ wypełnienie kwestionariuszy było obowiązkowe dla wszystkich osób mieszkających na Węgrzech, włączywszy to obcokrajowców, którzy przebywają na Węgrzech przynajmniej od 3 miesięcy, więc zapewne to najlepsze, co mamy.

Dla osób mających w głowie liczbę dziesięciu-piętnastu tysięcy liczby ze spisu mogą być zaskoczeniem. Piszę „liczby” a nie „liczba” bo choć spis powszechny podaje dokładne dane to jednak jednej odpowiedzi na tytułowe pytanie nie daje.

Zacznijmy więc od najszerszej kategorii czyli „należących do mniejszości polskiej” („lengyel nemzetiséghez tartozó”): takich osób jest obecnie 7 398. Jeśli spojrzeć na nieco węższą kategorię osób „polskiej narodowości” („lengyel nemzetiségű”) to jest ich 5 602.

Różnica pomiędzy tymi kategoriami jest zapewne taka, że do pierwszej należą osoby wybierające narodowość polską jako pierwszą lub drugą, z którą się identyfikują (było to możliwe w ramach spisu) a do drugiej te, dla których narodowość polska jest pierwszym a może i jedynym wyborem.

Mamy dalej pytanie o język ojczysty, w przypadku polskiego osób takich jest 3 398.

W końcu mamy informacje o osobach z obywatelstwem polskim mieszkających na Węgrzech: jest ich 1 884.

Dane są nie tylko ciekawe ale i ważne, bo to na ich podstawie rząd węgierski formułuje różne polityki społeczne.

Widać, że jest nas Polaków na Węgrzech niewiele choć w porównaniu do ubiegłych spisów powszechnych, które miały miejsce w roku 2011 i 2001, więcej. Liczba Polaków w Budapeszcie przy tym zmalała a poza Budapesztem, niemal wszędzie, wzrosła.

Uderza ponaddwukrotny wzrost liczby osób z obywatelstwem polskim. Przypuszczać można, że chodzi tu o osoby, które na Węgry przyjechały zawodowo niekoniecznie z zamiarem osiedlenia się tutaj na stałe.

Na podstawie anegdotycznych informacji wiadomo, że część Polaków przenoszących się na Węgry to osoby posiadające węgierskiego męża lub żonę, z którymi przedtem mieszkali na Zachodzie gdzie też się poznali. To nowa kategoria tutejszych Polaków, ilu ich jest spis niestety nie podaje.

Swoją drogą, przy tak niskiej liczbie Polaków na Węgrzech niezwykła jest wysoka liczba samorządów mniejszościowych (46) i organizacji, które w środowisku tutejszej polonii istnieją.

Poniżej podaję dane do poziomu województwa oraz dzielnicy w Budapeszcie. Gdyby to kogoś interesowało, zmieniając ustawienia filtru Település, járás, vármegye, regió można zejść niżej aż do poziomu najmniejszych nawet miejscowości na Węgrzech.

Linki:

• dane dotyczące osób należących do mniejszości polskiej, narodowości polskiej czy też tych, dla których polski jest językiem ojczystym
• dane dotyczące osób z obywatelstwem polskim

Dziękuję Marii Felföldi i Piotrowi Bedyńskiemu za pomoc w pracy z tymi danymi.

	Rok spisu powszechnego
	2001	2011	2022
Dane terytorialne: Osoby należący do mniejszości polskiej
Węgry	5,144	7,001	7,398
Budapeszt	2,044	2,758	2,560
Budapeszt 01. dzielnica.	45	58	39
Budapeszt 02. dzielnica.	141	179	151
Budapeszt 03. dzielnica.	175	241	186
Budapeszt 04. dzielnica.	119	173	135
Budapeszt 05. dzielnica.	68	60	53
Budapeszt 06. dzielnica.	58	101	82
Budapeszt 07. dzielnica.	80	95	82
Budapeszt 08. dzielnica.	99	110	135
Budapeszt 09. dzielnica.	44	112	97
Budapeszt 10. dzielnica.	114	122	117
Budapeszt 11. dzielnica.	171	236	215
Budapeszt 12. dzielnica.	81	104	130
Budapeszt 13. dzielnica.	132	169	245
Budapeszt 14. dzielnica.	128	152	172
Budapeszt 15. dzielnica.	99	105	77
Budapeszt 16. dzielnica.	64	125	105
Budapeszt 17. dzielnica.	86	134	116
Budapeszt 18. dzielnica.	107	184	123
Budapeszt 19. dzielnica.	73	76	78
Budapeszt 20. dzielnica.	48	66	71
Budapeszt 21. dzielnica.	51	75	54
Budapeszt 22. dzielnica.	45	68	76
Budapeszt 23. dzielnica.	16	13	21
Województwo Baranya	237	213	217
Województwo Bács-Kiskun	150	145	207
Województwo Békés	89	134	121
Województwo Borsod-Abaúj-Zemplén	312	663	566
Województwo Csongrád-Csanád	166	186	207
Województwo Fejér	220	305	307
Województwo Győr-Moson-Sopron	164	196	283
Województwo Hajdú-Bihar	169	176	207
Województwo Heves	106	125	126
Województwo Jász-Nagykun-Szolnok	83	122	160
Województwo Komárom-Esztergom	200	215	227
Województwo Nógrád	59	64	72
Województwo Pest	586	1,027	1,190
Województwo Szabolcs-Szatmár-Bereg	67	131	190
Województwo Somogy	125	121	163
Województwo Tolna	77	56	97
Województwo Vas	56	75	119
Województwo Veszprém	166	197	243
Województwo Zala	68	92	136
Dane terytorialne: Osoby narodowości polskiej
Węgry	2,962	5,730	5,602
Budapeszt	1,185	2,252	1,988
Budapeszt 01. dzielnica.	21	47	26
Budapeszt 02. dzielnica.	81	148	117
Budapeszt 03. dzielnica.	110	189	148
Budapeszt 04. dzielnica.	85	126	98
Budapeszt 05. dzielnica.	35	53	43
Budapeszt 06. dzielnica.	35	77	70
Budapeszt 07. dzielnica.	50	83	62
Budapeszt 08. dzielnica.	51	92	108
Budapeszt 09. dzielnica.	16	97	79
Budapeszt 10. dzielnica.	69	98	88
Budapeszt 11. dzielnica.	102	185	163
Budapeszt 12. dzielnica.	31	79	101
Budapeszt 13. dzielnica.	76	146	193
Budapeszt 14. dzielnica.	79	114	126
Budapeszt 15. dzielnica.	57	84	58
Budapeszt 16. dzielnica.	41	97	84
Budapeszt 17. dzielnica.	50	110	87
Budapeszt 18. dzielnica.	62	165	106
Budapeszt 19. dzielnica.	37	70	59
Budapeszt 20. dzielnica.	32	53	60
Budapeszt 21. dzielnica.	32	64	39
Budapeszt 22. dzielnica.	28	62	58
Budapeszt 23. dzielnica.	5	13	15
Województwo Baranya	125	179	164
Województwo Bács-Kiskun	83	109	142
Województwo Békés	47	115	89
Województwo Borsod-Abaúj-Zemplén	185	609	497
Województwo Csongrád-Csanád	91	158	161
Województwo Fejér	122	233	231
Województwo Győr-Moson-Sopron	95	170	202
Województwo Hajdú-Bihar	74	122	132
Województwo Heves	61	99	97
Województwo Jász-Nagykun-Szolnok	49	94	125
Województwo Komárom-Esztergom	126	181	163
Województwo Nógrád	34	54	51
Województwo Pest	355	817	888
Województwo Szabolcs-Szatmár-Bereg	47	114	140
Województwo Somogy	68	94	108
Województwo Tolna	43	48	67
Województwo Vas	36	65	84
Województwo Veszprém	97	152	181
Województwo Zala	39	65	92
Dane terytorialne: Osoby, dla których polski jest językiem ojczystym
Węgry	2,580	3,049	3,398
Budapeszt	1,059	1,364	1,439
Budapeszt 01. dzielnica.	18	22	20
Budapeszt 02. dzielnica.	74	83	96
Budapeszt 03. dzielnica.	108	115	107
Budapeszt 04. dzielnica.	67	99	68
Budapeszt 05. dzielnica.	33	33	27
Budapeszt 06. dzielnica.	37	67	62
Budapeszt 07. dzielnica.	41	47	49
Budapeszt 08. dzielnica.	39	49	85
Budapeszt 09. dzielnica.	19	50	65
Budapeszt 10. dzielnica.	61	58	60
Budapeszt 11. dzielnica.	90	116	107
Budapeszt 12. dzielnica.	32	57	84
Budapeszt 13. dzielnica.	73	100	145
Budapeszt 14. dzielnica.	58	74	91
Budapeszt 15. dzielnica.	57	49	43
Budapeszt 16. dzielnica.	43	61	63
Budapeszt 17. dzielnica.	41	55	63
Budapeszt 18. dzielnica.	55	75	58
Budapeszt 19. dzielnica.	35	33	34
Budapeszt 20. dzielnica.	24	36	33
Budapeszt 21. dzielnica.	27	38	21
Budapeszt 22. dzielnica.	22	41	48
Budapeszt 23. dzielnica.	5	6	10
Województwo Baranya	120	106	87
Województwo Bács-Kiskun	85	73	86
Województwo Békés	28	46	41
Województwo Borsod-Abaúj-Zemplén	90	108	85
Województwo Csongrád-Csanád	82	78	93
Województwo Fejér	117	149	150
Województwo Győr-Moson-Sopron	78	93	132
Województwo Hajdú-Bihar	70	75	85
Województwo Heves	57	51	52
Województwo Jász-Nagykun-Szolnok	43	45	46
Województwo Komárom-Esztergom	91	78	96
Województwo Nógrád	30	24	27
Województwo Pest	319	475	584
Województwo Szabolcs-Szatmár-Bereg	39	36	49
Województwo Somogy	64	64	78
Województwo Tolna	38	30	38
Województwo Vas	39	33	63
Województwo Veszprém	94	81	105
Województwo Zala	37	40	62
Dane szczegółowe odnośnie obywatelstwa: Osoby z obywatelstwem polskim
Budapeszt	754	739	1,884
Województwo Baranya	75	80	84
Województwo Bács-Kiskun	53	37	60
Województwo Békés	21	21	36
Województwo Borsod-Abaúj-Zemplén	52	50	145
Województwo Csongrád-Csanád	64	60	84
Województwo Fejér	87	74	107
Województwo Győr-Moson-Sopron	55	47	104
Województwo Hajdú-Bihar	45	43	86
Województwo Heves	50	46	51
Województwo Jász-Nagykun-Szolnok	32	26	48
Województwo Komárom-Esztergom	77	48	69
Województwo Nógrád	25	37	29
Województwo Pest	240	263	340
Województwo Szabolcs-Szatmár-Bereg	17	18	27
Województwo Somogy	47	34	69
Województwo Tolna	28	21	42
Województwo Vas	32	20	49
Województwo Veszprém	67	62	84
Województwo Zala	31	18	67