Węgrzy mają nowy hymn

Klub piłkarski z niedużego (nieco ponad 20 tysięcy mieszańców) nadgranicznego miasta Dunajská Streda (po węgiersku Dunaszerdahely) kojarzy się głównie nie tyle ze swymi sportowymi wynikami co raczej z politycznym kontekstem swojej działalności. Miasto to bowiem jest jedną z miejscowości na Słowacji z największym odsetkiem Węgrów: jest ich tam 75%. Kibice klubu to Węgrzy, można powiedzieć, zagorzali Węgrzy, którzy swoje przywiązanie do węgierskości manifestują tak samo chętnie jak miłość do DAC-u (Dunaszerdahelyi Atlétikai Club).

Pierwszy raz zrobiło się o nich głośno w 2008 roku, kiedy w trakcie meczu z klubem Slovan Bratislava doszło do brutalnego wystąpienia policji, która ostro spałowała (głównie) węgierskich kibiców (pisałem o tym tu).

Teraz jednak słychać o nich z innego powodu. Przed meczami kibice śpiewają hymn węgierski, co spotkało się z atakami słowackich nacjonalistycznych polityków, a także piosenkę Nélküled zespołu Ismerős Arcok. Na ogół ktoś, często dzieci, śpiewa ją stojąc na murawie stadionu a kibice włączają się z trybun.

To tę piosenkę zaśpiewał wraz z kilkoma dziećmi z Dunajskiej Stredy, wstając z miejsc, cały stadion narodowy im. Puskása przed inauguracyjnym meczem z Urugwajem w listopadzie zeszłego roku. I tak narodził się nowy węgierski hymn.

Ismerős Arcok gra narodowego rocka. Teksty zespołu pełne są wezwań do solidarności narodowej, melancholii nad węgierskim losem, rozpaczy z powodu niesprawiedliwości Trianonu, itp. Wokalista Attila Nyerges powiedział, że lubi czytać Alberta Wassa (zainteresowanym tym pisarzem polecam moje wcześniejsze wpisy na jego temat tu, tu i tu) i to się w tych tekstach wyczuwa.

Piosenka Nélküled to jak dotąd największy hit zespołu. W wyczuwalnie wassowskim języku wyraża ból oderwania od ojczyzny. Zarówno tekst jak i muzyka są emocjonalne, dlatego stały się przebojem, by nie powiedzieć szlagierem, świetnie sprawdzając się zarówno na stadionie w Dunajskiej Stredzie jak i w narodowym.

Tekst wziąłem i przetłumaczyłem, starając się go nie upiększać, by dać czytelnikom bloga lepsze pojęcie o czym mowa. Dla znających węgierski podaję też wersję oryginalną.

Bez Ciebie

O tylu sprawach dotąd nie mówiłem
Może nie być już kiedy jeśli je teraz pominę
Na opowieść o tym jak dobrze, że się spotykamy
Jak starzy przyjaciele, to samo mówimy, tak samo odczuwamy
Jak samotna sosna rozdarta piorunem
Jak kopnięty kamień, jak wyschnięty strumień,
Jak zmęczony wędrowiec, co wzrokiem o pokarm prosi
Nadziei na dom, ojczyznę, spokój już w sobie nie nosi
I choć wszystkiego zrozumieć nie sposób
Póki sam nie doświadczysz ciężkiego losu
Cokolwiek by nie było, i żyjąc i w śmierci
Jednej krwi jesteśmy
Jak zerwany konający kwiat
Jak pięć milionów Węgrów, których nie słyszy świat
Jak nasiono, które w pył spadło i nic nie wyda już z siebie
Jeśli się nami nie zajmiesz my też tacy będziemy, bez Ciebie...

Nélküled

Annyi mindent kéne még elmondanom
S ha nem teszem, talán már nem is lesz rá alkalom
Hogy elmeséljem, milyen jó, hogy itt vagyunk
S mint a régi jó barátok egyet mondunk s egyet gondolunk
Mint a villám tépte magányos fenyő
Mint a vízét vesztett patak, mint az odébb rúgott kő
Mint a fáradt vándor, ki némán enni kér
Otthont, házat, Hazát, nyugalmat már többé nem remél
S bár a lényeget még nem értheted
Amíg nem éltél nehéz éveket
Hogy történjen bármi, amíg élünk s meghalunk
Mi egy vérből valók vagyunk
Mint a leszakított haldokló virág
Mint az öt millió magyar, akit nem hall a nagyvilág
Mint porba hullott mag, mi többé nem ered
Ha nem vigyázol ránk olyanok leszünk mi is, nélküled.…

Wracając do stadionu: obecny na inauguracji dziennikarz Indexu Gábor Miklósi nie dość, że nie wstał w trakcie wykonywania Nélküled, ale w tym czasie trzymał w ręku książkę pt. Mit akar Soros? (Czego chce Soros?), i co więcej, w sprawozdaniu z meczu napisał, że zdanie “Jednej krwi jesteśmy” skojarzyło mu się z Księgą dżungli.

W kręgach prawicowych zawrzało. Jego zachowanie uznano za prowokację. W telewizji TV2 na przykład to, że jakiś dziennikarz nie wstał przy wykonywaniu piosenki rockowej było głównym newsem, „Index znieważył Węgrów żyjących poza krajem” grzmiała prezenterka. Inne prawicowe media też wyraziły swoje oburzenie.

Później okazało się, że Attila Nyerges we wcześniejszym wywiadzie powiedział, że zdanie “Jednej krwi jesteśmy” zostało zainspirowane właśnie Księgą dżungli, ale to już nie miało znaczenia.

Bo Nélküled to już nie tylko ogromnie popularna piosenka. Ona nabrała charakteru sakralnego, ją można już znieważyć. Tak rodzą się hymny, tak zrodził się ten hymn (przynajmniej dla prawicy).